سوال: آقای دکتر منظور شما از گفتوگو چیست؟ ما انسان هستیم. همه زبان داریم و با هم حرف می زنیم و سخن میگوییم و در جامعه هم همه با هم گفت و گو میکنند. آیا شما همین را در نظر دارید، یا چیزی بیش از این است؟
ابتدا باید تفاوت چندین مفهوم را روشن کنیم. یکی مفهوم مناظره، یکی مذاکره، یکی گپزدن و بالاخره گفتوگو. مفاهیمی مثل تک گویی (منولوگ) و دیالوگ نیز باید روشن بشود. داشتن «زبان» که شما اشاره کردید، شرط فیزیکی گفتوگو است؛ ولی گفتوگو شرط ذهنی و شروط روحی و روانی، احساسی و هیجانی هم دارد. ما ممکن است در ظاهر با هم حرف بزنیم، ولی با تحلیلی که از این حرف زدن انجام میگیرد روشن شود که واقعا با هم گفتوگو نمیکنیم؛ بلکه تکگویی میکنیم.
من چند روز قبل نامه سرگشاده و انتقادی خود به یکی از سخنرانیهای آتشین #حسن_عباسی را که در سال 91 نوشته بودم در کانال #هم_پیشانی بازنشر نمودم(+). دلیل این بود که می دیدم شوربختانه این «آقای عباسی» همان آقای عباسی قبلی است و در ایام انتخابات هم جان و انگیزه تازه گرفته و با روش همیشگی به جنگ افروزی مشغول است. فریاد می زند و دانشجویان - به خصوص دانشجویان مذهبی و انقلابی- را تحریک میکند. تا اینکه امروز بخشهایی از سخنرانی دو روز گذشتۀ او در دانشگاه اصفهان را شنیدم. سخنرانی که چه عرض کنم، شما فرض کنید مرد خشمگینی را زندانی کرده اند و تا ساعتی دیگر قرار است مجازات شود؛ او میله های زندان را گرفته و بر صغیر و کبیر فحش میدهد. سر بر میلهها میکوبد و فریاد میزند! ... کجا؟ تالار پیامبر اعظم(ص) در دانشگاه اصفهان؛ به دعوت که؟ (شوربختانه) بسیج محترم دانشجویی و به چه کسی فحش میدهد؟ به دکتر #محسن_رنانی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان، که تقریبا بیشتر روزهای سال، بعد از ظهرها در اتاقش مینشیند و به پرسشها و نقد و نظرهای دانشجویان پاسخ میدهد. استادی که همه سخنرانیهایش را با «از خدا جوییم توفیق ادب/ بی ادب محروم ماند از لطف رب» آغاز میکند.
چهارشنبه 8 دی ماه 1395، مهمان سومین دوره برنامه تلویزیونی جیوگی بودم. قرار بر آن بود تا من جمعبندی هفته اول را با موضوع «نسل» ارائه کنم. من بر موضوع نقش مهارت گفتوگو در مدیریت شکاف نسلی تمرکز کردم. وقت کم بود با این حال تلاش کردم دست کم این نکته را بگویم که : "اگر اصل را بر این بگذاریم که طبیعتا ما آدمها با هم اختلاف داریم، از اشتراکهامان بیشتر ذوقزده میشویم و شوق گفتگو در ما زنده میشود".
از آشنایی با میلاد دخانچی و تیم جوانان جیوگی بسیار خرسندم. امیدوارم شبکۀ اصفهان نیز به تولید برنامههایی متناسب با پرسشهای متن جامعه، با گرایش به زیر سی سال(!) و کارگردانی و اجرای جوانان خلاق و تحولخواه روی بیاورد و قدری از این محافظهکاری دستوپاگیر دست بر دارد. این درست نیست که رسانه ای با این قدرت و تاثیر گذاری در اختیارمان باشد اما جز آهنگ تکرار و پرهیز از آن شنیده نشود و از آن طرف، طیف وسیعی از جوانانمان تنها به خاطر نبود مجالی برای پرسیدن و شنیدن و گفتوگو انگیزه و بینش ناب حرکت را از دست بدهند.
- برای دانلود برنامههای جیوگی میتوانید به اینجا مراجعه فرمایید. برنامه گفتگوی من هم در اینجا قابل مشاهده است.