هوشمندی آب؛ بررسی نقادانۀ یک شبه-علم+ دعوت به همکاری علمی

این مقاله را سال 1387، هم‌زمان  با تبلیغات گسترده کارهای ماسارو ایموتو در ایران نوشتم. سریع هم نوشتم تا حرص و جوش خود را درباره رواج گسترده این ساده باوری‌ها، به خصوص در جامعه دینی ایران نشان دهم. 

اکنون در حال تدوین اثری مستدل‌تر و روشن‌تر درباره اصل قضیه، روش نقد و سنجش اینگونه دعاوی هستم. هدف اصلی ام این است اثری تولید شود که در میان همان مخاطبان سی دی "شهادت اب" یا "معجزه اب" خواننده داشته باشد. 

در ادامه اصل مقاله، اسلاید و ویدئوی ارایه آن را آورده ام.  

- اصل مقاله ارایه شده در همایش مایش نگاه قدسی به آب، دانشگاه شهید عباسپور تهران:(paper.PDF)

- ویدئوی ارایه مقاله انتقادی درباره آزمون هوشمندی آب، در سال 1387، در همایش نگاه قدسی به آب، دانشگاه شهید عباسپور تهران: (video)

- اسلایدهای ارایه مقاله انتقادی درباره آزمون هوشمندی آب، در سال 1387، در همایش نگاه قدسی به آب، دانشگاه شهید عباسپور تهران: (Slid)

در ادامه:

بخشی از مقدمه کتابی را که پنج سال است(!) در حال تهیه آن هستم- یعنی به واقع در حال تهیه آن نیستم(!)- در اینجا می‌آورم، در این مقدمه شرح داده‌ام که داستان نگارش این کتاب چه بوده است:  

داستان نگارش این مقاله:

نخستین رویارویی نگارنده  با ماجرای هوشمندی آب به حدود سال 1387 ه.ش  باز می­‌گردد، آنگاه که سی­‌دی­‌های سخنرانی گوناگونی با عنوان " شهادت آب" یا "معجزه­ی آب" در زاردخانه برخی مراکز دولتی و فرهنگی ضرب می شد و در جامعه فراگیر شده بود. در این سخنرانی ها ادعا شده بود که دکتر ایموتو با تهیه عکس­هایی از کریستال منجمد آب نشان داده است که آب نسبت به برخی عوامل معنوی و اخلاقی واکنش نشان داده و در واقع با دریافت محرک های اخلاقی خوب، شکل زیبایی به خود می­‌گیرد و در مقابل، با محرک­های اخلاقی و معنوی بد، زشت و نازیبا می­‌شود.

                در همان سال، در دانشگاه شهید عباسپور تهران، و با همت نهاد رهبری دانشگاه، همایشی با عنوان "نگاه قدسی به آب" برگزار شد( لینک خبر) که در بسیاری از مقالات آن ارجاعی به آثار دکتر ایموتو دیده می‌شد و گویا یکی از انگیزه­‌های اصلی بانیان این همایش نیز تاکید بر دعاوی و آثار ایموتو، منتها بر اساس آموزه های دینی و عرفانی اسلامی بود. با کمال خون­سردی مقاله انتقادی خود را درباره ادعاهای ایموتو با عنوان " آب معجزه است اما نه به این دلیل" به این همایش ارسال نمودیم(من و همکارم خانم مریم عمو) و خوش­بختانه با پذیرش مقاله، به عنوان یکی از سخنران­‌های صبحِ همایش انتخاب شدیم. با این حال بر اساس روال عادی بی نظمی­‌های موجود در اینگونه همایش ها، مقاله ما به یکی از آخرین ارایه­‌ها و سخنرانی­‌های کوتاه همایش تبدیل شد. این موضوع  باعث شد تا یک صبح  تا به عصر شنونده داده‌ها و مطالبی باشیم که در مقاله خود درباره اعتبار و درستی آنها مناقشه کرده بودیم. از یک طرف دلمان مثل سیر و سرکه می­‌جوشید و می‌پرسیدیم که این‌همه ارجاع به کاری که اعتبار و درستی آن بررسی نشده است، چه وجهی دارد؟، و از طرف دیگر شگفت زده بودیم که چه سریع و ساده، نتایج و ملزومات جدیدی بر یافته­‌های او – در مواردی با رنگ و لعاب آیات و روایات اسلامی-افزوده شده و به عنوان نتایج منطقی ازمایشهای ایموتو ارایه می شود؟. 

باری، اینگونه مشاهدات-و مشاهدات دیگر که در بخش " آسیب شناسی اقبال گسترده به سی دی شهادت آب در جامعه ایرانی " با توضیح بیشتر  بدان­ها اشاره خواهیم نمود- داستان شکل گیری و انگیزه نگارش این اثر را شکل داده اند. هدف از نگارش این اثر تنها این نبوده که از یک خطا یا اشتباه علمی یا منطقی ساده رونمایی کنیم یا خطاهای شخص خاصی را مو به مو گزارش نماییم، بلکه مهمتر از اینها، خواسته ایم با پیش کشیدن یک موضوع عینی پیش آمده بر حساسیت موضوع سطح عقلانیت عمومی در جامعه ایران تاکید نماییم. همچنین خواسته ایم تا با نگارش اثری با ادعاهای صریح و مخالف رای عامه، خود را در معرض انتقاد و بررسی خوانندگان و کارشناسان قرار دهیم.

ارزیابی کامیابی یا ناکامی ما در رسیدن به این هدف بر عهده شما است، تنها  امیدواریم این اثر از حداقل های لازم برای برانگیختن خوانندگان گرامی به پیگیری موضوع و بررسی و ابراز نظر درباره آن، بی بهره نباشد. 

دعون به همکاری: 

برای پایان بخشیدن به این کار این کتاب نیمه تمام به همکاری فردی نیاز دارم که دانش اولیه‌ای در موضوع فلسفه علم داشته باشد. 

پینوشت: 

این مقاله در مجموعه مقالات این همایش منتشر شده است. (+)

این مقاله را پیش از این در صفحه شخصیم در سایت آکادمیا منتشر نموده ام: (+)