پیشانی؛ گاه‌نوشته‌های فرهنگی حامد صفایی‌پور

خواندن و نوشتن را دوست دارم. هم‌پیشانی‌هایم را دوست دارم. فکر می کنم باید درباره داشته‌ها و نداشته‌هایمان با هم حرف بزنیم.

پیشانی؛ گاه‌نوشته‌های فرهنگی حامد صفایی‌پور

خواندن و نوشتن را دوست دارم. هم‌پیشانی‌هایم را دوست دارم. فکر می کنم باید درباره داشته‌ها و نداشته‌هایمان با هم حرف بزنیم.

پیشانی؛ گاه‌نوشته‌های فرهنگی حامد صفایی‌پور

اینکه «تا مرد سخن نگفته باشد/ عیب و هنرش نهفته باشد» حرفی است و اینکه سخن نگوییم تا عیب و هنرمان نهفته باشد، حرفی دیگر.
بسیاری از بندگان خدا بوده اند که از اتفاق چون کمتر سخن گفته‌اند، تا عیب و هنرشان نهفته باشد(!)، یک عمر با عقاید و افکار من درآوردی سپری کرده اند.
«مرد» باید سخن بگوید، آشکار و روشن؛ تا با لطف حضرتِ «عقلِ جمعی» به عیوب سخن و اندیشه‌اش پی‌ببرد.
برای همین بر هر انسانی که دوست دارد اندیشمندانه زندگی کند، فرض است که با گفتن و نوشتن، خود را در معرض سرنیزه‌های سوزنده و سازنده نقد دیگران قرار دهد. و از عیان شدن عیب و رسوا شدن هنرش نهراسد. من برای آموختن، می‌نویسم.

هم‌پیشانی سلام!
نوشته‌های این وبلاگ، منتخبی از نوشته‌های به واقع جور واجور من در سایت پیشانی(www.pishani.ir)-در سال‌های 89 تا 92- است که به فراخور احوال و اوضاع شخصی و اجتماعی نوشته‌ام. بنا دارم برگزیده‌ای از آن نوشته‌ها را-با بازنگری اندک- به همراه نوشته‌های جدیدی در اینجا منتشر نمایم. امیدوارم همچون گذشته از نظرات شما بهرمند شوم.
حامد صفایی‌پور

آخرین دیدگاه ها

۱۶ مطلب با موضوع «اندیشیدن درباره علم :: فلسفه علم» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

معرفی سبک تدریس و درونمایه دوره آموزشی #دانشمند_فیلسوف 

به طور کلی، سبک مورد علاقۀ من، هم در مطالعه و هم در تدریس فلسفه این است که پیش و بیش از بیان اطلاعات فلسفی، به چرایی پیدایش «پرسش‌های فلسفی» بپردازم؛ نگریستن از این زاویه که چرا اصلا باید به عقل یک «آدم سالم» چنین پرسش‌هایی برسد!؟


علاقه من این است که نشان دهم فلسفه نه شکاکیتی کودکانه و بازی‌ با لغات، بلکه فعالیتی از سر شوق یا دردسر ناشی از یقه‌گیری‌های پرسش‌هایی مرد، -و البته- زن‌افکن است.  عقل سلیم نمی‌تواند به سادگی شانه‌هایش را بالا انداخته و از کنار این پرسش‌ها رد شود. من همیشه تمایل دارم که نشان دهم فلسفه چقدر ساده، بی‌تشریفات و البته تا حدی مرموز به حیات خلوتِ اندیشمندان و هر آن کس که سودای عمیق فهمیدن دارد، وارد می‌شود. به نشان دادن این «سادگی» علاقه دارم. 

  • ۰
  • ۰

این یادداشت را به دعوت سیما فیلم درباره پرونده‌ای به مناسبت سخنرانی دکتر مظفر اقبال نوشته‌ام. برای وفاداری به ناشر لینک آن را در اینجا قرار می دهم: 
http://simafekr.tv/26572-2/

  • ۰
  • ۰

کتابشناسی فلسفه علم طبیعی

سوال: در ابتدا بگویید با توجه به اینکه گفته می شود هدف علم چیرگی انسان بر طبیعت و هدف فلسفه فهم وتبیین جهان است آیا علم وفلسفه با هم همسویی دارند؟

پرسش شما پیش فرض­هایی دارد که به نظر من پیش­فرض­های کاملا درست و دقیقی نیستند یا اینکه من با آن ها موافق نیستم. اگر بخواهیم تاریخی نگاه کنیم دوگانۀ علم و فلسفه -دوگانگی قائل شدن میان علم و فلسفه- پشتوانۀ تاریخی ندارد  ونمی‌توان به صراحت از این دوگانگی دفاع کرد. مثلا زمانی که ارسطو به طبیعیات می پردازد حس نمی‌کند کار غیر فلسفی می‌کند و زمانی که به متافیزیک می‌پردازد حس او این نیست که کار غیر علمی می‌کند. این نکتۀ آشکاری است که در کتاب­های مقدماتی فلسفه و تاریخ علم قابل ردیابی است. در واقع ممکن است این نوع نگاه به تاریخ که علم، این است و فلسفه این یک نوع «تاریخ نگاری ویگی» باشد. به این معنا که با فهم امروزین به تقسیم بندی و ارزش­گذاری دربارهۀ تاریخ دیروزین بپردازیم و این اشکالی است که در کارهای باترفیلد به روشنی در نقد برخی از انواع تاریخ­نگاری طرح شده است. اما اگر بحث دربارۀ این تقسیم­بندی را به صورت امروزین نیز بررسی کنیم می­بینیم که امروزه نیز در فلسفۀ علم برای ما روشن است که علم چه در کلیت آن و چه در برخی جنبه­های مناقشه انگیز روشی و دانشی- تن به این تفکیک صریح و متمایزی میان علم و فلسفه و حتی دیگر حوزه‌های معرفتی نمی‌دهد.

  • ۱
  • ۰

من دیروز، 16 مهر ماه 96، در جلسه رونمایی کتاب «صد چالش زندگی» به نقد و بررسی این اثر پرداختم.  نقد من در سه دسته ارائه شد. نقد ساختاری-نگارشی، نقد درونی و نقد بیرونی. مراد از نقد درونی نقد اثر بر اساس پیش فرض‌ها و مقبولات آن است و مراد از نقد بیرونی، نقد همین پیش فرض‌ها. در نقد ساختاری هم به نکات نگارشی، وضوح مقدمه، وضوح مفاهیم کلیدی و دانش‌واژه‌ها پرداختم.

مهمترین نقد درونی من این بود که چگونه روش درمانی اکت (Acceptance Commitment Therapy )، که مهمترین مبنای نظری این کتاب است، از یک روش درمانی (تراپی) درباره بیماری های خاص بالینی به یک روش عمومی بهبود زندگی تبدیل شده است. استنادات این روش درمانی در متون اصلی آغازگران و ایده پردازان آن (برای نمونه استیو هیز) این دامنه کاربرد و این حجم از تاثیر را تایید نمی‌کند. برای نمونه استفاده از عبارت هایی از قبیل «استفاده از دارو و یک روز در هفته، اکت» در متون اصلی ماهیت بالینی، درمانگرانه و موضعی اکت را نشان می دهد. شواهد برای این ادعا فروان است. اکنون پرسش این است که چرا و چگونه یک روش درمانی بالینی به عنوان یک برنامه بهبود روانی به کار گرفته شده است؟ 

  • ۰
  • ۰
سال گذشته(1395) با دانشجویان دانشگاه علوم پژشگی اصفهان در بخش تیمی رتبه نخست المپیاد فلسفه پژشکی کشور را کسب کردیم. در اینجا برنامه ریزی اولیه برگزاری کارگاه ها و ازمون غربالگری (دورن منطقه‌ای) اولیه این المپیاد آمده است. 
  • ۰
  • ۰

توضیحان دوره: 
منبع اصلی این دوره فصل دوم از کتاب «فلسفۀ روشنگری» اثر ارنست کاسیرر است. عنوان فصل دوم، «فلسفه و شناخت طبیعت در اندیشه فلسفه روشنگری» است که در پنج بخش ارائه شده است. متن این اثر متنی پرمایه، تفسیرخواه و در عین حال پر شور و خواندنی است. کاسیرر با احاطه چشمگیری که به تاریخ فلسفه و آثار اصلی فیلسوفان غربی دارد گزارشی تحلیلی از مسایل و بزنگاه¬های فلسفه روشنگری و مجادلات تاریخ ساز علم، دین و فلسفه ارائه می¬دهد. در کنار این منبع اصلی و متن محوری دوره، آثار دیگری نیز در طول دوره استفاده و معرفی می¬شوند که به شکل گیری تصویری روشن¬تر از زمینه¬های فرهنگی، فلسفی و تاریخی موضوعِ علم و دین کمک خواهند کرد. این امر مقدمه ای است برای نزدیک شدن به طرح مسئله «علم و دین در جهان معاصر» که در دستور کار دوره¬های آتی «افق دیگر» است.


:white_check_maروش کار:

هر بخش از فصل دوم کتاب، تقریبا 10 صفحه است. روش کار چنین است:

  • ۰
  • ۰

 

هفته یکی دو ایمل به دستمان می رسد که: آقا! ما دوستدار فلسفه ایم، چه کنیم و چطور فلسفه بخوانیم؟، ... پای ثابت پاسخهای ما هم به این دوستان،  این نوشته ستودنی آقای نجات غلامی است. برای همین دوباره پیشانی داغ اش می کنیم. 

نویسنده این مقاله خواندنی بر آن است: "....متاسفانه فلسفه به علت برخی دشواری ها انسان را در حین مطالعه سر در گم می کند و در نتیجه بسیار پیش می آید که یا نتیجه ­ای گرفته نمی شود و یا اینکه انحرافی اساسی صورت می گیرد. برخی از این مشکلات ذاتی فلسفه اند و برخی عارضی که به صورت فهرست وار تعدادی از آنها را در زیر بیان می کنم و اندکی توضیح می دهم. سپس طریقه پیش نهادیم را به صورت گام بندی شده ارائه می کنم. و در انتها یک کتابشناسی از آثار مهم ارائه می دهم."، با او همراه می شویم.

1. دشواری های فلسفه خوانی

  • ۰
  • ۰

این سخنرانی به دعوت مرکز نجوب ادیب اصفهان در 25 اسفند 93 در سالن کتابخانه مرکزی اصفهان برگزار گردید(+). 


فیلم: قسمت اول: (+) / قسمت دوم (+) ( دانلود از DropBox)  

اسلاید آموزشی: درآمدی بر فلسفه کیهان‌شناسی و پرسش از خداوند(+)


از ابراز نظر، پیشنهادها و انتقادهای سازنده و سوزنده شما استقبال می کنم.