باور مذهبی داشتن از دیدگاه الوین پلنتینگا

Haveing no commitment to try to further God's projects in our world. 

عجب عبارتی!

"تعهد نداشتن به پیشرفت پروژه های خداوند در جهان".  

الوین پلنتیگا -فیلسوف دین معاصر آمریکایی- می گوید باور مذهبی داشتن به این نیست که مثلا باور داشته باشیم "خدایی هست" یا "این خدا خالق جهان است" و تعالیمی از این دست. چه بسا این باورها تنها پاسخ هایی هستند که ما را از شر برخی پرسشهای متافیزیکی مثلا درباره چرایی وجود جهان و توضیحی درباره چرایی عملکرد آن راحت می کنند. "خدا حلال مشکلات است(!)". 

 از نظر او باور دینی داشتن ریشه در نگرش و رویکرد(attitude) دینداران به چنین باورهایی دارد. کسی که #تعهدی به تحقق پروژه های خداوند در جهان ندارد نمی تواند ادعا کند که باورهای او باورهای دینی اند.  

روشن است که اکنون پرسش این است پروژه های خدا درباره این جهان چیست؟ تا مومنان با تعهد به آن دارای باورهایی دینی باشند؟  

درباره افکار پلنتینگا در زبان فارسی رساله و مقاله های به نسبت زیادی نوشته شده است. دیدگاه های او در فلسفه منطق، فلسفه ذهن، الاهیات مسیحی، فلسفه دین، معرفت شناسی دین و غیره مجموعه وسیعی از ادبیات تحقیقی را به خود اختصاص داده است. با یک جستجوی ساده به سرنخ هایی درباره این دیدگاه ها می رسید. 

یکی از مقالاتِ مناظره گونه‌ی پلنتینگا جستاری  است که به دیدگاه جدید و جنجالی تامس نیگل-فیلسوف مشهور  ذهن، دین و اخلاق- در کتاب "ذهن و کیهان؛ چرا تلقی ماده‌انگارانه نوداروینی از طبیعت، تقریبا به یقین خطاست؟»" نوشته است. البته کتاب نیگل نیز خود در عنوان و محتوا در بردارندۀ کنایاتی به  کتاب 2012 پلنتینگا با عنوان "علم، دین و طبیعت‌گرایی؛ علم و دین دقیقا در کجا با یکدیگر تعارض دارند؟"  است که در یکی از شماره های ماهنامه اندیشه پویا با ترجمه خوب یاسر میردامادی منتشر شده است.  جهت استفاده علاقمندان سنجاق می‌کنم (+)