اشاره: در سال 1389 این تجربه را داشتم که برای
نخستین بار کتاب آشنایی با فلسفه(فلسفه اسلامی) علوم انسانی-مفطع پیش دانشگاهی- را
در یکی از دبیرستان‌های اصفهان درس بدهم. این فرصت بهانه ای شد تا درباره
ضرورت های آموزش فلسفه اندیشه کنم و برای تدوین متمم‌ها و روش‌های فکر انگیز در آموزش فلسفه کار ینمایم.
کتابها اشکال‌های متعددی داشتند. در کتاب رسمی فعلی(سال
89-90) آموزش و پرورش، ساختار و متن کتاب فلسفه به شکل دقیق و استدلالی پیش
نرفته است و گاهی مقدمه و نتیجه، اصل و فرع، بیّنات و تنبیهات به یکدیگر آمیخته
اند. در مواردی نیز استدلال ها و دعاوی
از اساس غلط بوده و در نتیجه قابل دفاع نیستند. نتیجه این آشفتگی، آشفتگی دبیر
در تدریس و دانش آموز در فهم مطالب است وخامت
این نتایج تا به آن‌جا پیش می‌رود که دانشِ امفهومی و فکر انگیزی همچون فلسفه، که جز
با تامل و تفکر سروکار ندارد، به درسی حفظی و بی محتوا تبدیل می‌شود. این عوامل از جمله عواملی است که باعث
بی علاقگی دانش آموزان به این درس شده است.
بر این موارد اضافه می‌کنم که با شرایط فعلی این کتاب، پسوندِ «اسلامی» این درس، می تواند دید دانش‌آموزان را به استدلالی و عقلانی بودن فلسفه اسلامی مشکوک ساخته و فرصت بسیار ارزشمند مطالعه فلسفه اسلام و ایران را، به تهدیدی بر علیه فضای فکری مسلیمین در جهان اسلام تبدیل کند. تا انجاکه برای دانش‌آموزان علوم انسانی مشاهده تصویر علامه طباطبایی(ره) بر روی جلد کتاب، احساس ناخوشایندی در پی دارد. بنده خود مواردی از این دست را مشاهده نموده ام و این نتیجه ای است که گمان نمی کنم، نیّت مولفان محترم این کتاب بوده باشد!.
بر این اساس، نگارنده ضمن تدریس این کتاب به تدوین [جزوات و اسلایدهایی پرداختم تا شاید برخی از کمبودهای موجود را جبران کند. روش ارائه مطالب در این جزوه «مسئله محور» است، یعنی تلاش شده است تا دانش‌آموز به اندیشیدن و داوری درباره مسئله اساسی مورد بحث دعوت شوند، و خود درباره جواب‌های احتمالی آنها بیاندیشند. دیگر آنکه ساختار استدلالی مطالب قوی¬تر باشد و از اینرو گاهی اشاراتی تکمیلی- و بعضاً انتقادی-به برخی مطالب کتاب آورده¬ام.
دانش آموز محترمی که این جزوات و اسلایدها را می خواند باید توجه کند که اینها تنها با هدف «هدایت بحث و یادگیری» درکلاس درس و برقرارنمودن رابطه¬ میان مطالب کتاب است و از اینرو گمان نمی¬کنم برای هدف دیگری راهگشا باشد. یعنی مطالعه ی آن برای فردی که مطالب را در کلاس و از استاد نشنیده، و یا کتاب را با دقت نخوانده است، کمتر مفید بوده و احتمالا، نمره¬آور هم نخواهد بود!
امیدوارم با استفاده از نظرات دبیران ارجمند فلسفه، دانش آموزان و دیگر صاحبنظران کتابهای درسی فلسفه و منطق دبیرستان تغییرات بنیادین یابد و موضوع، ساختار، تدوین، نگارش، فصل بنید، انتظارات آموزشی و .... دیگر موارد نسنجیده آن اصلاح گردد! (پایان متن 1391)
+امیدوارم گام بعدی من در این زمینه اینگونه اصلاحات بنیادین باشد. (1396)
در ادامه برخی از مهمترین تولیداتم در مقام معلم فلسفه دروس منطق و فلسفه سوم و چهارم انسانی را سنجاق کرده ام.
با احترام
ناریخ نشذ در وبلاگ، اردیبهشت 1396
پیوست‌ها :
- پیش دانشگاهی (فلسفه اسلامی)
1. اسلاید جریان شناسی فلسفه اسلامی، مربوط به فصل اول و دوم و پنجم
2. جزوه مفهومی فلسفه مشاء بیش دانشگاهی،رفصل سه و چهار
3. اسلاید تدریس فلسفه پیش دانشگاهی با موضوع حکمت متعالیه، فصل دهم
4.اسلاید درباره موضوع حدوث و قدم جهان، اختلاف غزالی، هیوم و فلسفه مشاء
5. اسلاید فلسفه علامه طباطبایی درباره اعتباریات و رابطه حکمت عملی و نظری
- فلسفه سوم
1. اسلاید فلسفه سوم، بحث درباره چیستی و اهمیت مابعدالطبیعه
برای دبیران ارجمند
1. فهرست مفهومی موضوعات فلسفه پیش دانشگاهی و تکالیف متنوع کلاسی
2. بازجویی با بازی؛ یک ازمون فکر انگیز فلسفه و جعبه سیاه آن
3. متن خلاصه سخنرانی در جمع دبیران فلسفه شهر اصفهان با موضوع تدریس تفکر محور فلسفه (همراه با ملاحظاتی نقادانه درباره محتوای کتاب فلسفه پیش‌دانشگاهی)؛ آبان ماه 1389