پیشانی؛ گاه‌نوشته‌های فرهنگی حامد صفایی‌پور

خواندن و نوشتن را دوست دارم. هم‌پیشانی‌هایم را دوست دارم. فکر می کنم باید درباره داشته‌ها و نداشته‌هایمان با هم حرف بزنیم.

پیشانی؛ گاه‌نوشته‌های فرهنگی حامد صفایی‌پور

خواندن و نوشتن را دوست دارم. هم‌پیشانی‌هایم را دوست دارم. فکر می کنم باید درباره داشته‌ها و نداشته‌هایمان با هم حرف بزنیم.

پیشانی؛ گاه‌نوشته‌های فرهنگی حامد صفایی‌پور

اینکه «تا مرد سخن نگفته باشد/ عیب و هنرش نهفته باشد» حرفی است و اینکه سخن نگوییم تا عیب و هنرمان نهفته باشد، حرفی دیگر.
بسیاری از بندگان خدا بوده اند که از اتفاق چون کمتر سخن گفته‌اند، تا عیب و هنرشان نهفته باشد(!)، یک عمر با عقاید و افکار من درآوردی سپری کرده اند.
«مرد» باید سخن بگوید، آشکار و روشن؛ تا با لطف حضرتِ «عقلِ جمعی» به عیوب سخن و اندیشه‌اش پی‌ببرد.
برای همین بر هر انسانی که دوست دارد اندیشمندانه زندگی کند، فرض است که با گفتن و نوشتن، خود را در معرض سرنیزه‌های سوزنده و سازنده نقد دیگران قرار دهد. و از عیان شدن عیب و رسوا شدن هنرش نهراسد. من برای آموختن، می‌نویسم.

هم‌پیشانی سلام!
نوشته‌های این وبلاگ، منتخبی از نوشته‌های به واقع جور واجور من در سایت پیشانی(www.pishani.ir)-در سال‌های 89 تا 92- است که به فراخور احوال و اوضاع شخصی و اجتماعی نوشته‌ام. بنا دارم برگزیده‌ای از آن نوشته‌ها را-با بازنگری اندک- به همراه نوشته‌های جدیدی در اینجا منتشر نمایم. امیدوارم همچون گذشته از نظرات شما بهرمند شوم.
حامد صفایی‌پور

آخرین دیدگاه ها
  • ۰
  • ۰

«دانشنامه» چیست؟ و چه نقشی در ایجاد «تفکر تحقیقی» دارد؟

یک- از آرزوهای من! 

پیش از این نوشته بودم(+): 
کتابخانه‌ها سخت‌افزارهای تحقیق‌اند. ما تا وقتی بر روی «نرم افزار تحقیق« یعنی آن ذهنیتی که قرار است از این سخت‌افزار استفاده کند کار نکنیم، نباید انتظار داشته باشیم که نتیجه چندانی بگیریم. مثلا دارم به این فکر می‌کنم که در این اصفهان واقعا چند نفر از ماهیت کتاب‌های مرجع و ایجاد بخش بزرگ و باشکوهی به همین عنوان در کتابخانه مرکزی اصفهان خبر دارند؟ اصلا چرا این کتاب­‌ها را در کنار بقیه کتاب‌ها در بخش مخزنِ کتاب نگذاشته­‌اند؟ و اصلا این کتاب­‌ها در کدام مرحله و به چه بهانه­‌ای به کار محقق می­‌آیند؟ یا اصلا این کتاب­‌ها چه کسانی را و در چه سن، شرایط، موضوع و مسئله­ ای راه‌گشا می افتند؟.

اما امروز می‌توانم بگویم برای من، نخستین تجربه در پاسخ به این سوالها و آموزش «تفکر تحقیقی» به دانش آموزان رقم خورد و پنجشنبه ده مهرماه 94 را به روز خاطره انگیزی تبدیل کرد:

8 تا 10.5 صبح امروز به گفت و گو با اولیاء 40 دانش آموز کلاس اولی علوم انسانی (در دبیرستان دخترانه فرزانگان اصفهان) پرداختم و در این گفتگو درباره سه موضوع زیر سخن گفتم: 

(الف) ضرورت و ابعاد فرهنگی و اجتماعی علم‌ورزی با مبنا قراردادنِ کتاب «علم ورزی در حلقه کندو کاو، دکتر شیخ رضایی)؛ 
(ب)کار و بار علوم انسانی؛ با مبنا قراردادن تعریف تفکر تحقیقی و موضوع تفکر تحقیقی در علوم انسانی. 
(ج) اهداف و برنامه های طرح ویژۀ ما برای دانش آموزان علوم انسانی بر اساس سه خصوصیت مهم این رشته. 


بعد از این برنامه، در ساعت 11 تا 13:30 یک سفر شاداب فکری در میان بهترین دانشنامه‌ها و میرات علمی و تمدنی ایران زمین (در بخش مراجع کتابخانه مرکزی اصفهان)؛ با هدف آموزش اولین نکات در روش «تحقیق کتابخانه‌ای» و جایگاه کتاب‌های مرجع و دانشنامه در «روش تحقیق» و مهمتر از اینها در شکل گیری «تفکر تحقیقی» تجربه کردم. 

تنها حسرت من این است که ای کاش قدری هم بر فضا سکوت حاکم می‌کردیم تا بچه‌ها پس از دو ساعت شرکت در مسابقه تحقیق و یافتن پاسخ‌های مسابقه، می توانستند قدری آرام نشسته و به کتاب‌ها نگاه کنند. 

دو- پرسش‌های زنبوری

پیش از این درباره پرسش های زنبوری مطلبی نوشته ام و کارگاه آموزشی دو ساعته خود را به اشتراک گذاشته ام(اینجا). پرسش‌های زیر سوالات بخش اول مسابقه تحقیق ماست: 
1. فیثاغورس، قضیه فیثاغورس را در کدام کتابش نوشته؟! 
2. دانش جدیدِ آیینه‌ها و عدسی‌ها ( کتاب پارسال تون) از کجا آمده؟ این فهم از «نور» مدیون کیه؟
3. بهترین منبع اینجا، برای شناسایی «غیاث الدین جمشید کاشانی» چیه؟ 
4. قوانین ساعت پاندولی (آونگ دار) کشف کیه؟ مرجع این حرفتون؟ 
5. دو نویسنده بزرگ روس؟ 
6. چرا به آدم‌های قوی می گویند: هرکول! 
7. مهمترین کتاب نیوتن؟ 
8. اجق وجق یعنی چه؟ این لغت از کجا اومد؟ 
9. «ترتیل» در قرآن به چه معناست؟ 
10. برخی می‌گویند رهبر فکری داعش، «ابن تیمیه» است! این بابا کیه؟

در بخش اول بچه ها بایستی جواب سوال‌ها را در مدت 30 دقیقه به صورت گروهی پیدا می‌کردند.

سه- همکاران من!

ممنون از همه دانشجویان عزیزی که در شکل گیری این رویداد خاطره انگیز مرا یاری کردند: 
خانم‌ها: آقامیری(حقوق)، جمشیدیان(فیزیک)، اکبری(پژوهش اجتماعی)، زاهدی(فیزیک)، فاضلی(حقوق)، طالبی(ادبیات)، زمانی(روان شناسی)، قائلی(ریاضیات)، ملایی(فلسفه غرب)، مجلسی(فلسفه منطق)، چیت ساز(کارگردانی)، نامجو(مشاوره)، همچنین مدیر کتابخانه مرکزی اصفهان، جناب آقای میر پویا و مدیر کتابخانه‌های شهرداری اصفهان، جناب آقای حسینی. 

چهار- منبع

برای آشنایی با چیستی و نقش دانشنامه‌ها در شکل گیری تفکر تحقیق و راهنمایی تحقیقِ کتابخانه‌ای کتاب «راهنمای تحقیق کتابخانه ای، دانشگاه اکسفورد» را پیشنهاد می کنم.  و امیدوارم چنین برنامه‌هایی در سراسر کشور رونق و فزونی یابد.

 مهرماه 1394
اصفهان

دیدگاه های خوانندگان این مطلب (۴)

  • حانیه کریم زاده
  • خیلی خیلی ممنون ازشما و همکاران دانشجوتون
    من در دهم مهر ماه این سال کار بزرگی کردم آن هم به لطف شما.من پژوهش با دانشنامه ها را یاد گرفتم.(کم کمش این است که میدونم چی هستند و با آن ها چه کارهایی میتونم بکنم)
    خسته شدیم ولی خسته شدن از پژوهش و تفکر یه مزه ی دیگه میداد. بازم ممنون

    پاسخ:
    سلام 
    خوشحالم 
    تا باشه از این خستگی ها
  • ساجده حسینی
  • ضمن عرض سلام و خسته نباشید

    نظر بنده هم در مورد این بازدید علمی؛ واقعن روز به یاد ماندنی و خاطره انگیزی بود. روز تفکر و تحقیق و جستجو برای یافتن آنچه نمیدانستم. خستگی آنروز بی معنا بود در حقیقت برای یادگیری قظره ای از دریای علم و آشنایی با دانشنامه ها. خدا قوت
    پاسخ:
    مبارک تون باشه
  • رایحه.جعفری
  • دلمان آب شد...
    هنوز مزه سفر علمی در ان پنج شنبه خاطره انگیز رو فراموش نکرده ام... ممنون از برگزاری چنین برنامه هایی و شریک کردن ما...

    بیان دیدگاه

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">